Fransa 1793 tarihine kadar monarşik bir yönetime sahipti. Fransız Tarihi boyunca güçlü monarşiler çıktı. Burjuvazi güçlenmeye başlayınca siyasette de bir takım haklar talep ediyor. Kralla karşı karşıya geliyor. 16.Lui çıkan iç savaş sonucu idam edildi. Burjuvazi yönetime el koydu. (İlk Cumhuriyet) (1794).
Bugünkü Fransa beşinci cumhuriyettir.
Fransa’da birçok görüş temsil eden siyasal partiler vardır. Çoğulculuk vardır.
Bolşevik İhtilali ile birlikte Fransa’daki sol partiler 2’ye ayrılmıştır: Komünistler ve sosyalistler. Devrim yoluyla iktidara gelebilme ümidine sahiptirler. Sosyalistler serbest seçimlerle iktidara gelebileceğini düşünmüştür.
1946-1958 yılları arasında (4.cumhuriyet) 20 hükümet değiştirmiş. Koalisyonlar parçalanmış. Koalisyonlardan ne kadar çok unsur bir araya gelirse farklı görüşlerin parçalanması o kadar hızlı olur.
5.cumhuriyet, 4.cumhuriyete tepkidir. 5.cumhuriyet, yürütmenin güçlendirildiği, yasama da mümkün olduğunca parçalı yapıyı koalisyon yapısının ortadan kaldırıldığı bir yapıya geçmiştir.
SİYASİ PARTİLER
- Komünistler
- Sosyalistler
- Çevreci Partiler
- De Gaulle (Merkez Parti)
- Ulusal Cephe
Birinci Cumhuriyet (1793-1799): Devrimin hemen sonrasında Lui idam ediliyor. Napolyon iktidara geliyor. Tüm yetkileri kendinde topluyor.
İkinci Cumhuriyet (1848-1852): III.Napolyon bir direktuvar yönetimi, bir diktatörlük kuruyor.
Üçüncü Cumhuriyet (1870-1940): Sedan Savaşı’nı kaybettikten sonra imparatorluk yönetimi çöküyor. Yeniden cumhuriyet kuruluyor.
Dördüncü Cumhuriyet (1946-1958)
Beşinci Cumhuriyet (1958-Günümüz)
1958 Anayasa ile kurulan beşinci cumhuriyet’tir.
Parlamento sistemi: Yürütmenin başındaki kişiyi parlamento tarafından seçilir.
1958 Anayasası’nda De Gaulle yürütme erkini güçlü tutmaya çalışmıştır.
1962’de Fransa’da yarı başkanlık sistemine geçildi.
FRANSA’DA CUMHURBAŞKANLIĞI YETKİLERİ
- Başkanlığa istediği kişiyi atayabilir.
- Hükümetin başı cumhurbaşkanıdır.
- Mecliste son söz cumhurbaşkanınındır.
- Meclisi feshetme yetkisi ona aittir.
- Olağanüstü dönemde cumhurbaşkanı yasama organı olarak çalışabiliyor, kanun hükmünde kararname verebiliyor.
- Bir konuyu referanduma götürebilir.
- İki turlu seçimle halk tarafından seçilir.
YASAMA
Ulusal meclis, halk temsilcilerinden oluşur. Senato il genel meclisi, kurullar Senato üyelerini seçer. Bu iki meclis asimetriktir. Ulusal meclisin yetkileri daha fazladır. Ulusal meclis yasa için evet derse, Senato’ya bakılmaz.
YARGI
Anayasa mahkemesi vardır. Dokuz üyesi vardır. Üçü doğrudan cumhurbaşkanı tarafından atanır. Üç tanesini Senato, değer üçünü de ulusal meclis atar. Yargı bağımsızlığı yoktur.
