Ülkedeki tüm öğrenci nüfusunun % 95,6’sı, finansmanı Devlet tarafından sağlanan kamu okullarında eğitim görmektedir. Sivil toplum kuruluşları tarafından idare edilen ve düzenlenen özel eğitim kurumları, yükseköğretim düzeyinde daha yaygındır.
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM;
Romanya’da eğitim-öğretim yılında okul öncesi eğitim, 3-6 yaş grubu çocukları kapsamına almıştır. Bu tür eğitimlerin çoğu devlete ait özel kurumlarda – Kindergartens (grǎdinite)- verilmektedir. Katılım isteğe bağlı olup parasızdır. Yıl içerisinde bir Eğitim-Öğretim yılında, okul öncesi eğitime toplam katılım oranı %69,2 olarak gerçekleşmiştir. Aynı zamanda Romanya’ okul öncesi eğitim belirli yaş grupları arasında şekillenir. Buna göre yaş grupları 3-4, 4-5, 5-6 yaş grupları arasındadır. Yaş grubu;
Şcoalǎ primarǎ (ilkokul) 6-10 yaş
Gimnaziu (Genel orta öğretim birinci devre’nin ilk aşaması)
10-14 yaş Liceu – ciclulinferior (Genel veya uzmanlaşmış orta öğretim birinci devrenin ikinci aşaması) veya Şcoalǎ de Arteşi Meserii (Meslekli orta öğretim birinci devre) 14-16 yaş arasındadır.
Tabloyu inceleyecek olursak; zorunlu eğitim 10 yıllık bir süreyi kapsıyor ve üç aşamaya ayrıldığını görmekteyiz: ilkokul eğitimi (4 yıl), Orta Öğretim Birinci Devre eğitiminin ilk aşaması “genel” (4 yıl) ve Orta Öğretim Birinci Devre eğitiminin “genel, uzmanlık ve mesleki” derslerin verildiği ikinci aşaması (2 yıl) şeklinde kararlaştırılmıştır. Ayrıca Romanya’da eğitim-öğretim yılında, bir öğretmene düşen öğrenci sayısı ilkokul düzeyinde 18 ve Orta Öğretim Birinci Devre düzeyinde 13 olarak gerçekleşmiştir.
Ortalama sınıf büyüklüğü ise 20 öğrenci olarak hesaplanmıştır. Yasal olarak bir sınıfta bulunması gereken öğrenci sayısı 10 ile 30 arasındadır. Sınıflarda karma eğitim verilmektedir ve özellikle dikkat edilmesi gereken noktalardan birisi de sınıfların aynı yaşa sahip çocuklardan oluşmasıdır. Dersler ise öğretim programında belirtilen 7 alana göre gruplara ayrılmıştır: Dil ve iletişim, matematik ve doğa bilimleri, insan ve toplum, sanat, beden eğitimi, teknoloji, danışmanlık ve rehberliktir. Ayrıca öğrenciler, öğretmenler tarafından eğitim-öğretim yılı boyunca değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Zorluk çeken öğrencilere sınıf tekrarı yaptırılabilir. İlkokulun sonunda, öğrenciler doğrudan diğer eğitim düzeyine geçerler (final sınavı yoktur). Gminaziu’nun sonunda, öğrenciler Eğitim ve Araştırma Bakanlığınca düzenlenen ulusal final sınavına gireceklerdir. Bu sınavlarda alınan sonuçlar genel Ort. Öğr. 1. Devrenin ilk aşamasında elde edilen dört yıllık sonuçlarla, Ort. Öğr. 1. Devreye devam etmeleri için öğrencilerin iki kurumdan birini seçmelerine imkân sağlayacaktır: Sırayla Liceu veya Şcoalǎ de Arte şi Meserii. Orta Öğretim Birinci Devrenin sonunda (zorunlu eğitim aşaması bu eğitimle birlikte biter) bir final sınavı yapılmamaktadır.
Ortaöğretim İkinci Devre ve Ortaokul Sonrası Eğitim
Bitirme yılı(mesleki Orta Öğretim İkinci Devre okulu)16-17 yaş, Liceu – ciclul superior (genel ve uzmanlaşmış Orta Öğretim İkinci Devre okulu) 16-18/19,Şcoalǎ postlicealǎ (ortaokul sonrası eğitim) 18-20/21 arasındadır. Orta Öğretim İkinci Devre (Liceu’nun üst aşaması), ortaokul sonrası eğitime ya da yükseköğretime devam edebilme yolunu açan genel dersleri ve uzmanlık derslerini verir. Ortaöğretim sonrası eğitim, öğrencileri daha yüksek bir mesleki yeterlilik düzeyine hazırlar ve sonuç olarak öğrencilerin iş bulmasına olanak sağlar. Bütün eğitim-öğretim yılı boyunca öğrenciler, öğretmenler tarafından tüm konularda sürekli olarak değerlendirilirler. Bir öğrencinin sınıf tekrarı yapıp yapmamasına öğretmenler karar verir.
Liceu’nun üst aşamasının sonunda, bir final sınavı yapılır. Sonunda kazanılan diploma, öğrencinin yüksek öğretime devam etmek için girmeleri gereken giriş sınavına başvurmalarını sağlar. Diplomayla veya diplomasız Orta Öğretim 2. devreyi tamamlayan bir öğrenci, ortaöğretim sonrası eğitime devam edebilmek için girilmesi gereken giriş sınavına başvurabilir.
YÜKSEK ÖĞRETİM;
Yükseköğretim, üniversite kolejlerinde (Colegii Universitare) verilen kısa süreli eğitimi (2 yıldan 3 yıla kadar) ve üniversiteler, enstitüler veya akademilerde verilen uzun süreli eğitimi (4 yıldan 6 yıla kadar) kapsamaktadır.
GİRİŞ;
Orta Öğretim İkinci Devre diploması (diplomǎ de bacalaureat) tüm kurumlar tarafından talep edilmektedir. Kabul, Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından belirlenen genel kriterler temelinde tüm kurumlar tarafından düzenlenen giriş sınavlarının sonuçlarına göre gerçekleşmektedir.
YETERLİLİKLER;
Kolej diploması (diplomǎ de absolvire) olan öğrenciler, fakülte konseylerince düzenlenen bir giriş sınavıyla kendi aynı alanda ya da benzer başka bir alanda, eğitimlerine uzun süreli yükseköğretim kurumları bünyesinde devam edebilirler. Uzun süreli yükseköğretim, Licentiat derecesi almaya hak kazanılmasını sağlayan bir final sınavı ile sona erer. Başarı gösteren öğrenciler, lisansüstü eğitime devam edebilirler.
