Mark Sykes Kimdir ?
Birinci Dünya Savaşı boyunca İngiliz Savaş Bakanlığı’nın üst düzey bürokratları arasında yer alan Sir MarkSykes, zengin bir ailenin 1879 doğumlu tek çocuğuydu.
Yedi yaşındayken, babasıyla birlikte Doğu’ya yaptığı seyahat bütün hayatını etkiledi. Türkçe ve Arapça bildiği izlenimini yaratmayı seviyordu ama her iki dili de bilmiyordu. 25 yaşına gelmeden yazdığı kitaplardan biri, “Halife’nin son mirası: Türk İmparatorluğu’nun kısa tarihi”, sık sık gezdiği Osmanlı coğrafyasına nasıl baktığını da gösteriyordu. Çocukluğundan beri dolaştığı bu topraklarda değişime ve ilerlemeye karşıydı. Örneğin bu kitapta Osmanlı İmparatorluğu’nun yapmaya başladığı demiryollarına, kültürel değişim yarattığı için karşı çıkıyordu.
İstanbul’daki elçilikte dört yıl çalışan Sykes 1911’de Avam Kamarasına seçilmiş, Birinci Dünya Savaşı başlayınca 1914’te Churchill’e yazdığı bir mektupta Osmanlı’ya karşı çalışabileceğini, halkı ayaklandırabileceğini yazmıştı:
“Yerel eğilimler ve olanaklar konusunda tüm bildiklerimin emrinizde olacağını söylersem beni kendi çıkarlarını gözeten biri olarak görmeyeceğinizi umarım.”
Hemen olmasa da nihayet istediği gibi bir iş bulan Sykes, İngiltere’nin Ortadoğu politikasının biçimlendirildiği ve Arap ayaklanmasını destekleyen Arap Bürosu’nun da kurulmasına ön ayak oldu.
1916’da imzaladığı ve Ortadoğu’yu şekillendiren Sykes-Picot anlaşmasında Fransızlara fazla ödün verdiğini sonradan düşünse de, yine de bu anlaşmanın uygulanmasının daha detaylı bir biçimde ele alındığı 1919 Paris Konferası’na da diplomat olarak katıldı. Ancak imzaladığı anlaşmanın Ortadoğu’yu bugün de süren anlaşmazlıklara nasıl sürüklediğini görmeden o yıllarda dünyayı saran İspanyol gribi yüzünden 39 yaşında 1919’da öldü.
2007’de kuş gribi tekrar dünyayı tehdit etmeye başlayınca, bilimsel araştırmalarda kullanılmak üzere mezarının açılmasına karar verildi. Sykes öldüğünde kurşun bir tabuta konmuştu, cesedinde H1N1 virüsünün DNA’sının bulanabileceği, böylece virüsün gelişiminin izlenebileceği düşünülüyordu. Ancak, tabutu zaman içinde çökmüş ve Sykes’ın cesedi de çürümüştü.
François Georges-Picot Kimdir?
François Georges Picot, aileden sömürgeciydi. Babası Fransız Afrikası Komitesi kurucusu, kardeşiyse Fransız Asyası Komitesi saymanıydı. 1870 doğumlu Picot, Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra bir süre avukatlık yapmış fakat kariyer değiştirmeye karar vererek Dışişleri Bakanlığı’na girmişti. Hararetli bir biçimde Fransız Suriyesi fikrini savunuyordu. Koloni Partisi üyesiydi.
Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce Beyrut’ta konsolos olarak çalışıyordu. O dönemde bağımsızlık yolunda Fransa’nın yardımını isteyen Arap aydınlarıyla iletişime geçmişti. Savaşın başlayacağını anlayınca, Yunan hükümetinden temin ettiği silah ve cephanenin Lübnan Hristiyanlarının eline geçmesini sağlamıştı. Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu birbirlerine savaş ilân edince Beyrut’u terk etmesi gerekmiş ama Arap aydınları ile bağımsızlık üzerine yazışmalarını konsolosluk binasında bırakmıştı. Yazıştığı Arap aydınlarının kimliği böylece ortaya çıktı, önemli bir kısmı da idam edildi.
Fransa’nın Suriye ve Filistin’deki Yüksek Komiserliği’ni 1917-1919 yılları arasında yapan Picot, daha sonra Bulgaristan ve Arjantin’de büyükelçilik yaptı
