Uluslararası İlişkiler Diplomasinin Kurumsallaşması

EKSTATERRİTORİALİTE: Toprak dışılık, egemen dışılık. Çoğunlukla diplomatik görüşmeler sonucunda yerel yasaların yetkisinden muaf tutulma halidir. Örneğin: ABD’nin Ankara Büyükelçiliği Ankara’dadır ve Ankara’da bulunduğu bina ABD toprakları sayılır.
1600’lü yıllarda hukukçu Hugo Grotius tarafından ileri sürülen ve diplomasi merkezine konan bir terimdir.
PROTOKOL : Sıralama. 1699’da Karlofça Antlaşması ile ilk defa yuvarlak masa etrafında devletler bir araya gelmiştir. Yeni bir bina inşa ediliyor. Antlaşmayı yapacak devlet kadar kapı olacak ve hepsi aynı anda odaya girecektir.
1815 Viyana Kongresi: Diplomasi tarihi açısından önemi bu ittifakı oluşturan devletler birbirleri ile belli aralıkta bir araya gelip görüş alışverişi yapacaktı. Protokol yani öncelik sorununa cor-diplomasi için çare bulunmuştu. Öncelik sorunu, en fazla süre  görev yapan kişiden en az süre görev yapan kişiye doğru sıralanmıştır.
Aix La Chapple 1818 – Kura yöntemiyle antlaşmayı önce imzalayacak devlet seçiliyordu. Devamında Fransızca alfabetik sıraya göre bir devletler sıralaması yapılıyordu. Fransa; haritacılık, arşivcilik ve kriptolamada çok iyilerdi.
İlk dışişleri bakanlığı Rusya’da kuruldu. İlk dışişlerinden sorumlu idare Fransa’da 17.yy Kardinal Richaleu tarafından kuruldu. Bağımsız dışişleri bakanlığı Almanya’daki Rus Büyükelçiliğidir.(1819)
ABD’de Secretary of State: Dışişleri Bakanlığı görevi yapar. 1789’da kuruldu. Genelde elit kesim diplomat olarak görev yapıyordu.
1.Dünya Savaşı boyunca ittifaklar birbiri ile görüş alışverişinde fakat karşı tarafla görüşmemiştir. Görüşme sonuçları dahi halka iletilmiyordu. Woodrow Wilson uluslararası diplomasiyi kökten değiştiriyor. ”Zafersiz Barış ” büyük kazananların olmayacağı barışı öne sürüyor. ABD o dönemde küresel bir güç olarak görülmediği için Millerler Cemiyeti ayakta duramıyor.(ABD senatosunda onaylanmamıştır.) Yükselen bir güç olarak görülüyor.
1917’de Çarlık Rusya’sı yıkıldı. Lenin gizli antlaşmaları ifşa etti. Trok dışişleri bakanlığına getirildi. Hedefleri büyüktü. Tüm dünyaya sosyalizmi yaymayı hedefliyordu. Avrupa’daki diplomatik sistemi tanımadığını belirtmiş. Polbred adı verilen temsilciler göndermiştir. Atanan ilk polbredler ülke dışında yaşayan komünistlerdi. Litviniov’da bunlardan birisidir. Troçki daha sonra görevden alınmış ve yerine Çiçerin dışişleri bakanlığı bakanlığına getirilmiştir. Uluslararası diplomasi sistemini tanımış ve Brest-Litovsk antlaşmasını imzalamıştır.
COMİNTERM: Sovyetler Birliği’nin dışarıdan desteklediği içinde olmadığı bir yapıdır. Ana amaç sosyalist devrim yapmaktır.
İki savaş arası dönemde büyükelçilik personellerinin sayısı ve görev alanları genişlemeye başladı. Bu dönemde propaganda diplomasiye önemli katkı sağladı.
2.Dünya Savaşı sırasında diplomasi liderler arasındaki diplomasidir. Bu dönem diplomasisi kişisel diplomasi niteliğinde olmuştur. Devletler ya rakip güçler karşısında ittifak arayışında ya da kendi aralarında savaş stratejilerini belirlemek için sürekli müzakereler içinde olmuşlardır.
ABD’de özellikle Roosevelt ilginç bir dış politika yürütme biçimi yaratmıştır. Dış politikayı; dış işleri bakanlığı bürokratlar, diplomatlar aracılığıyla değil, kendisinin doğrudan atadığı danışmanları aracılığıyla yürütmüştür. Bu özel temsilcilerde devlet geleneği içinden yetişmiş temsilciler değillerdi. Roosevelt tarafından ortaya atılan bu gelenek dünyada birçok ülkede uygulanmıştır.