Uluslararası hukukta tanıma, uluslararası hukuk kişilerinin birbirlerini diplomatik yönden tanımalarını ifade etmektedir. Fakat bir devletin hükümet sistemini tanımakla, bir devleti tanımak birbirinden farklıdır. Çünkü her hükümet değişikliğinde o devletin hükümet şeklinin diğer uluslararası kişiler tarafından tanınması mümkün değildir. Buna rağmen, eğer bir devletin hükümet şekli olağanüstü bir durum tarafından değişmişse, hükümetin tanınması konusu gündeme gelebilir.
Uluslararası hukukta tanıma çok önemli bir husustur. Bir devletin tanınması, uluslararası hukuk içindeki itibarını belirlemektedir. Manevi açıdan devlete avantaj sağlamaktadır. Uluslararası hukukta tanıma farklı şekillerde gerçekleşebilir. Bir devlet, başka bir devleti farklı yollarla tanıyabilmektedir. Bunları açıklayacak olursak; de jure, de facto, açık, kapalı, şartlı ve otomatik tanımadır. De jure tanıma da, de facto tanıma da hukuki niteliktedir. Bir devletin, başka bir devleti tanımasından söz edildiğinde aslında bu tanıma genel itibariyle de jure tanımadır. Çünkü de jure tanıma, bir devleti tamamen ve geri dönülmeksizin tanımadır. De facto tanıma ise, bir devlet başka bir devlete şüphe ile yaklaşıyorsa öncelikle de facto tanımaktadır. De facto tanımanın, de jure tanımadan farkı geri çekilebilmesidir fakat de facto tanıma de jure tanımaya evrilirse, geri çekilmesi mümkün olmaz hale gelir. Açık tanıma ise bu yöndeki iradeyi bir bildiri ile gerçekleştirmektedir. Kapalı tanıma, bunun tam tersine bir bildiri gerektirmez. İki uluslararası hukuk kişisi arasında öyle bir ilişki vardır ki, tanımanın bir bildiri yolu ile yapılmasına gerek kalmaz. Şartlı tanıma ise, bir devleti tanımak için belli şartların o devlete sunulması ile gerçekleşir. Bu şartlara örnek olarak, insan haklarına saygılı olmak, azınlık haklarının garanti altına alınması, uyumsuzlukların barışçıl yollarla çözülmesi söylenebilir. Otomatik tanımaya ise verilebilecek en güzel ve belki de tek örnek Sovyet Rusya’nın dağılmasından sonra 1991 tarihli Rusya Federasyonu’nun otomatik olarak uluslararası hukuk kişilerince tanınmasıdır.
Uluslararası Hukuk – Tanıma
