1951’den önce başkanlığa istenildiği kadar aday olunabiliyordu.1951’den sonra iki dönem üst üste kuralı getirildi.4 yıllığına seçilirler.
Kimler aday olabilir?
- En az 35 yaş
- Doğuştan ABD doğumlu
- 15 yıl ABD’de ikame etme
Yapılageliş kuralı: WASP ( White – Anglo-Saxon, Protestan) bunun iki istinası olmuştur. Kennedy (Katolik) ve Obama (Siyahi)
DIŞ POLİTİKADA BAŞKANIN YETKİLERİ
1.ABD Başkanın antlaşma yapma yetkisi:
Başkan’ın Senato’nun onayı ve tavsiyesi ile diğer ülkelerle antlaşma yapma yetkisine yer verilerek bunun Senato’nun hazır bulunan üyelerinin üçte iki yoğunluğunun onayıyla yürürlüğe gireceği belirtilmektedir. Başkan’ın diğer ülkelerle Senato’nun onayını gerektirmeyen yürütme antlaşmaları (executive agreements) yapma konusunda düğümlenmektedir. Yürütme antlaşmaları: Başkan bir antlaşmayı Senato’da onaylamadığı ya da Senato tarafından onaylanmasında problem yaşayacağını düşündüğü durumlarda yürütme antlaşmaları yapar.
2.ABD Başkanın atama yapma yetkisi:
Senato’nun onayı ve tavsiyesi ile Başkan’ın büyükelçileri, Anayasa Mahkemesi yargıçlarını, diğer kamu görevlilerini ve konsolosları atama yetkisine yer verilmektedir. Bu yetkiye dayanarak Başkan kabine üyelerini ve diğer üst düzey kamu görevlilerini Senato’nun onayıyla atayabilmektedir. Başkan’ın ulusal güvenlik danışmanı Senato’nun onayını gerektirmeden atanabilmektedir.
3. ABD Başkanının Yabancı büyükelçilerin kabulü:
Devletleri tanıyanda, elçileri geri çekende Başkan’dır. Yabancı büyükelçileri kabul etmede Senato onayı gerektirmediğinden Başkan bu yetkisini istediği gibi kullanarak hangi ülkenin tanınacağına veya tanınmayacağına kendi başına karar verebilmektedir. Bu yetkiyi kullanarak Roosevelt 1933’te SSCB’yi diplomatik olarak tanırken, Başkan Carter’da Çin Halk Cumhuriyeti’ni 1949’daki devrimin üzerinden bir süre geçtikten sonra 1978’de tanıma yoluna gitmiştir.
4.ABD Başkanının Başkomutan olarak askeri konulardaki yetkileri:
Eyalet askerleri de dâhil olmak üzere Başkan’ın kara, deniz ve hava gücünden oluşan tüm silahlı kuvvetlerin başkomutanı olduğu belirtilir. Başkan bu yetkisine dayanarak Amerikan Silahlı Kuvvetleri’ni dünyanın bir başka yerine sevk edebilmekte ve ABD’yi bir savaşa sokabilmektedir.1958’de Lübnan’a asker çıkartırken, 1962’de Küba Krizi’nde uygulanan abluka esnasında Kongre’nin onayına başvurulmamıştır. Uzun süreli harekâtlarda Kongre yetkisi gerekiyor. Başkan kendi yetkisini kullanarak, silahlı güç kullanıp kullanmayacağına karar verebildiği gibi, askeri çatışmaları sona erdirmeye, barış görüşmelerini başlatmaya ve barış antlaşmaları yapmaya da karar verebilmektedir.
Savaş Yetkisi Kararı:
Başkan’ın Amerikan askerini gerçek veya potansiyel bir çatışma alanına sevk ettiği takdirde Kongre ile sürekli danışma halinde olmasını öngörüyordu. Buna göre Başkan, bir dış operasyon söz konusu olduğunda kırk sekiz saat içinde Kongre’ye rapor verecekti. İlgili yasa raporun sunulmasından itibaren 60 gün içinde operasyonun sonuçlandırılmasını öngörüyordu. Ancak bazı istisnalar vardı. Şayet bu arada Kongre tarafından bir yetki verilmişse veya harekâtın devamına ilişkin Başkan’a Kongre tarafından bir yetki verilmişse, çıkarılan bir yasayla 60 günlük süre uzatılmışsa ya da bu arada ABD’ye bir saldırı söz konusu olmuşsa süre sınırlaması işlemeyecektir.
5.ABD Başkan’ın yasamaya ilişkin yetkileri:
Anayasa, Başkan’a yasama sürecinde oldukça açık bir yetki tanımakta ki o da Anayasa’nın 1.maddesinde belirtilen yasaları veto etme yetkisidir. Başkan ilgili yasa maddesine göre Kongre’den gönderilen yasaları masasına ulaştığı andan itibaren 10 gün içinde ya imzalamalı ya da geri gödermelidir. Başkan tasarının o şekliyle yasalaşmasını uygun bulmuyorsa geri gönderir.