Cumhuriyet kurulduktan sonra Türk dış politikası prensiplerinin ikisi de Osmanlı dış politika prensibidir.
Statükoculuk (Mevcut durumu koruma):
İrrendentist, reviztonist (yayılmacı) bir dış politika anlayışı yoktur. Bu aslında biraz zorunluluktan kaynaklı bir mecburiyetti. Bunun sebepleri ise:
- Türkiye’nin revizyonist bir politika izlemesi ilk olarak Sovyetleri rahatsız ederdi, .çünkü Sovyetlerde yaşayan çok fazla Türk toplulukları vardır.
- Türkiye ve Sovyetler arasında karşılıklı bir anlaşma vardır. Sovyetler Türkiye’de komünizmi yaymama sözü verdi, Türkiye’de Pan-Türkist emellerinden vazgeçeceğini söylemiştir.
- Türkiye zaten Musul hariç doğal sınırlarına ulaşmış haldedir. Dolayısıyla Musul konusunda bir tartışma vardır.
- Türkiye soğuk savaş bitene kadar dışarıda yaşayan Türklere karşı revizyonist politikalardan kaçınmıştır.
- Mustafa Kemal Atatürk’ün kişiliği revizyonist bir politikaya karşıdır.
Türkiye uluslararası hukuk çerçevsinde bazı revizyonist hareketler sergilemiştir. Bunlar statükoculuk politikasının istisnalarıdır. Bunlar:
- 1936 Möntrö Boğazlar Sözleşmesi ( Lozan’da değiştirilir)
- 1939 Hatay sorunu
- 1951’de Kore’ye asker gönderildi.
- 1974 Kıbrıs çıkartması
Türkiye neden statükocu bir devlet anlayışını bnimsemiştir ?
- Türkiye’nin Kurtuluş savaşından sonra revizyonist bir politika izleyecek gücü yoktur
- Türkiye, Musul hariç kendi doğal sınırlarına Lozan’da ulaşmıştır.
- Sovyet korkusu
- Mustafa Kemal’in revizyonist karşıtı kişiliği
Batıcılık:
Türkiye ile batı arasında her zaman organik bağlar vardır. Kurtuluş Savaşı’nın başlamaşından sonra dış ilişkiler yürütülmeye başlandı.
Daha eskiye gidecek olursak ilk ilişkilerimiz batı ile askeri alanda olmuştur. 1700-1800’lü yıllarda kültürel olarak moderneşme başlamıştır.
Ortadoğu ile ilişkilerimizin kesilmesinde 1. Dünya savaşı etkili olmuştur. Araplardan bazı kabileler, Osmanlı’ya ihanet etmiş ve dış güçleri destklemişlerdir.
Türkiye 2. Dünya savaşından sonra ABD’ye yakınlaşmaya başlamıştır. 1960’larda ABD ile arası bozulunca Avrupa’ya yakınlaşmıştır.
